Çin  bu ay  14. Beş Yıllık Kalkınma Planı‘nı  kabul etti. Başkan Xi Planı ‘’ Çin şimdi  artık  dünyanın gözleri içine bakabilir ‘’şeklinde takdim etti. Çin, 2025‘de  her alanda kendine kendine yeterli olmayı  hedefliyor, bu  Plan bunun  için yeni hedefler  getiriyor.

Bu tür Planların ana hedefi ‘’ büyüme ‘’ olur. Çin de bu doğrultuda her yıl  ortalama % 6 büyümeyi öngörüyor. Yıllık bir  hedef yok  ama ortalama ile yetinilmiş. Bunu  tamamlayan  ikinci hedef ise  % 65 ile  bir kent toplumu olması.

Ar-ge  harcamaları Plan‘ın  özel  başlığı.2025‘de dek ar-ge harcamaları % 7 artacak.  Stratejik olarak üretilecek teknolojik alanlar tek tek sıralanmış.

‘’ Yüksek Kaliteli ‘’altyapı hedefi dikkat çekiyor.Plan döneminde hızlı tren ulaşımı 70.000 km‘ye ulaşacak. Bu  uzunluk ,dünyadaki mevcut hızlı  tren uzunluğundan daha fazla.

Bütün bu iddialı hedefler dizisi içinde  ‘’sıfır karbon ‘’ hedefi yok, anlaşılan bu ‘’unutulmuş’’. Çin  dünyanın  en büyük kirleticisi olmaya devam edecek.

Borç / GSMH oranı % 300 e ulaşmış, ‘’ azaltılması ‘’ da bir hedef değil. Yüzde 3.2 oranında çok iddialı ve  küçük  bir  bütçe açığı  hedefi var.

Büyüme , ulusal  çıktı  ve bütçe açığı altalta dizildiğinde Harrod- Domar  Büyüme   Formülü’yle tutarsız.Ancak rahmetli  Erdoğan Alkin hoca ‘’ Çin’in bu türden  rakamlarını ihtiyatla karşılamak gerekir ‘’ derdi, hoca  yine haklı çıktı.      

13. Plan ‘’ Çok Taraflı Dünya İşbirliği ‘’ temalı idi. 14. Planda  hakim  vurgu ‘’  Dünya ve Hegemonya ‘’. Anlaşılan  son 5 yılda  köprünün  altından çok sular aktı,artık yeni hedef dünyanın süper devleti olmak.

Yedi kıtada  ‘’ Çin  İpek Kemeri ‘’ni örmüş olan bu ülke şimdi  kuzey yarım kürede de bir  ipek kemer yaparak   bu petrollerden  ‘’pay sahibi’’ olmak istiyor.

Geçen hafta  İran ile imzaladığı ‘’ Stratejik İşbirliği Anlaşması ‘’Çin‘in orta-doğu‘ya sağlam bir girişini  sağladı. Bir hesaplama Çin‘in dünyaya 1.5 Trilyon borç para  verdiğini ortaya çıkardı ki bu bir dünya liderliği’’ Bunu bu parayı geriye ödeyecek olanlar düşünsün ‘’ denmeyecek dek büyük bir rakam.

Çin yetersiz  yağışları önlemek adına ‘’suni yağmur yağdırma’’ yöntemi uyguluyor (bulutlara  gümüş iyot yüklemesi ).Ülkenin yarı alanına ulaşan  5 milyon km2 ‘de  suni yağış  yöntemi uygulanıyor.Resmi beyan  200 milyon $ ‘lık harcama  karşılığı ülke su  talebinin % 8 ‘nin karşılandığnı ve bu işin ‘’çok etkin ‘’ olduğunu açıklıyor. Oysa Dünya Meteeoroloji  Örgütü-WMO aynı kanıda değil : Bu yöntem salt iklim dengelerini bozuyor, hepsi bu...

Şimdi  gündemde  2022 Çin Kış Olimpiyatları var. Bu Olimpiyatları  ‘’ Uygurlara  uygulanan insanlık dışı işlemler ‘’ gerekçesiyle boykot etmesi  beklenen ülkelerin çokluğu nedeniyle Olimpiyatların nasıl  gerçekleşeceği  ‘’güzel’’  bir soru.

Önümüzdeki çeyrek yüzyılda  Çin‘in ‘’ hissedilir sıcaklığı ‘’çok artacak, bu kesin...

En önemlisi, ABD’li Profesör Prof. Ander Gunder Frank’la başlayan ‘’ doğu  despotizmini ‘’ kutsama davranışlarını gözden geçirmemiz gerekiyor.

Çin başta, güney Asya ülkelerinin  hızlı büyümesini ‘’ devlet kapitalizmi ‘’(Atilla Sönmez,Doğu Asya ‘’Mucizesi ‘’ ve Bunalımı : Türkiye İçin Dersler )olarak nitelerken, bizler  kalkınmanın ‘’az ya da yok  demokrasi ile mümkün olmayacağını’’ öğrendik, şimdilik burada duralım. (km /3.04)